Następne dwa lata kluczowe dla lokowanie inwestycji w zakresie OZE

Większość gmin posiada opracowane wiele lat temu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, które nie przewidywały stref lokowania inwestycji z zakresu odnawialnych źródeł energii (OZE). Nie stanowiło to istotnej bariery w rozwoju energetyki odnawialnej, bo rozwój lądowej energetyki wiatrowej został zahamowany przez ustawę o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (tzw. ustawę 10h), a lokalizacja pozostałych rodzajów energetyki wiatrowej była co do zasady możliwa na podstawie decyzji  o warunkach zabudowy.

Sytuacja uległa jednak diametralnej zmianie w roku 2023 r., który przyniósł bardzo istotne zmiany w zakresie lokalizacji odnawialnych źródeł energii wynikające z:

- nowelizacji ustawy 10h zmniejszającej minimalną odległość elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego do 700 m,

- nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 2023 r., która po dniu 1 stycznia 2026 r. uzależni uchwalanie i zmiany planów miejscowych od posiadania planu ogólnego i  wyłączy co do zasady możliwość lokowania instalacji odnawialnych źródeł energii na podstawie decyzji  o warunkach zabudowy, jak również istotnie ograniczy samo znaczenie decyzji o warunkach zabudowy,

- nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, która ogranicza zakres inwestycji dotyczących odnawialnych źródeł energii, które wymagają decyzji środowiskowej.

Z tego względu kluczowym dla rozwoju energetyki odnawialnej będą następne niecałe już dwa lata, podczas których będzie można uchwalić (zmienić) miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego niezależnie od zapisów obowiązujących studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, jak również lokować inne inwestycje OZE niż elektrownie wiatrowe na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Co istotne już od 24 września 2023 r. możliwe jest skorzystanie z procedury zmiany miejscowego planu w trybie postępowania uproszczonego, która jest znacznie tańsza i szybsza niż postępowanie planistyczne na zasadach ogólnych.

Istnieje zaś bardzo wysokie prawdopodobieństwo ryzyko, iż gminy nie zdążą uchwalić do 1 stycznia 2026 roku planów ogólnych, a co za tym idzie nie będą mogły uchwalać nowych planów miejscowych. W takim przypadku do czasu uchwalenia planów ogólnych niemożliwa będzie lokalizacja nowych instalacji energetyki wiatrowej, a duże instalacje OZE nie będą w zasadzie mogły być lokowane na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III oraz klasy IV.

Warto wykorzystać więc okres przejściowy od dnia wejścia w życie nowelizacji ustawy planistycznej z dniem 24 września 2023 r. do dnia 1 stycznia 2026 r. jako swoiste „okienko inwestycyjne” pozwalające na sprawne przeprowadzenie inwestycji z zakresu inwestycji OZE, niezależne od zbliżającej się luki planistycznej i inwestycyjnej, która niewątpliwie pojawi się po dniu 1 stycznia 2026 r.